Theo số liệu mới nhất từ Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO), lượng khách du lịch quốc tế trên toàn thế giới trong tháng 6/2020 giảm 93% so với tháng 6/2019. Tính chung cho 6 tháng đầu năm 2020, lượng khách du lịch quốc tế trên phạm vi toàn cầu giảm 65% so với cùng kỳ năm 2019. UNWTO nhấn mạnh, đây là mức giảm chưa từng có bắt nguồn từ tác động nghiêm trọng của dịch bệnh COVID-19, các quốc gia trên thế giới đóng cửa biên giới và áp dụng các biện pháp hạn chế đi lại để đối phó với đại dịch. Lượng khách giảm mạnh và đột ngột đã khiến hàng triệu việc làm và doanh nghiệp du lịch gặp rủi ro.

Dịch bệnh COVID-19 đã làm giảm 65% lượng khách du lịch quốc tế

Du lịch toàn cầu thiệt hại 460 tỷ USD

Theo tính toán của UNWTO, nhu cầu du lịch quốc tế giảm mạnh trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 6/2020, dẫn đến mất 440 triệu lượt khách quốc tế và khoảng 460 tỷ USD doanh thu xuất khẩu từ du lịch quốc tế. Con số này gấp khoảng 5 lần mức thiệt hại được ghi nhận vào năm 2009 trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế và tài chính toàn cầu.

Mặc dù nhiều điểm đến dần dần mở cửa trở lại kể từ nửa cuối tháng 5/2020 nhưng kỳ vọng về sự gia tăng lượng du lịch quốc tế trong kỳ mùa du lịch Hè ở khu vực Bắc bán cầu đã không thành hiện thực. Châu Âu là nơi chịu ảnh hưởng nặng nề thứ hai trong tất cả các khu vực trên toàn cầu với lượng khách du lịch giảm 66% trong 6 tháng đầu năm 2020. Tương tự là khu vực châu Mỹ ghi nhận mức giảm 55%, châu Phi và Trung Đông giảm 57%. Du lịch khu vực châu Á và Thái Bình Dương là khu vực đầu tiên bị tác động bởi COVID-19 và cũng là khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất, với lượng khách du lịch quốc tế giảm 72% trong 6 tháng đầu năm. 

Ở cấp độ tiểu vùng, Đông Bắc Á có mức giảm khách du lịch quốc tế lớn nhất với 83%, khu vực Nam Địa Trung Hải giảm 72%. Tất cả các khu vực và tiểu vùng trên thế giới đều ghi nhận mức giảm hơn 50% trong 6 tháng đầu năm 2020. Theo UNWTO, các thị trường xuất khẩu du lịch chính, gồm Mỹ và Trung Quốc chưa có sự cải thiện đáng kể. Tuy nhiên một số thị trường như Pháp và Đức đã cho thấy một số tín hiệu tích cực trong tháng 6/2020. Thêm vào đó, trong tháng 6/2020, một số điểm đến như Áo, Hà Lan, Đức, Croatia đã có sự tăng trưởng nhẹ về lượng khách so với tháng 5/2020 do việc mở cửa dần các biên giới trên toàn Liên minh châu Âu cho khách du lịch nội khối.

Theo số liệu từ STR (Công ty chuyên phân tích về thị trường trong lĩnh vực khách sạn toàn cầu), ngành Khách sạn toàn cầu tiếp tục có sự sụt giảm hai con số. Công suất phòng khách sạn trong tháng 7/2020 đạt mức thấp kỷ lục: 17% ở châu Phi, 19% ở Trung và Nam Mỹ, 27% ở châu Âu, 35% ở Trung Đông, 46% ở châu Á - Thái Bình Dương và 47% ở Hoa Kỳ.

Thống kê của Hiệp hội vận tải Hàng không quốc tế (IATA) cho thấy, nhu cầu hành khách hàng không toàn cầu giảm 67% trong giai đoạn từ tháng 01-7/2020 và đang dần phục hồi từ mức thấp nhất trong tháng 4/2020. So với cùng kỳ năm 2019, mức giảm 92% trong tháng 7/2020 đã có cải thiện nhẹ so với mức giảm 97% được ghi nhận vào tháng 6/2020 do hầu hết các đường bay quốc tế vẫn đóng cửa hoặc giảm tần suất chuyến bay. Việc mở cửa trở lại thị trường trong khu vực Schengen đã giúp thúc đẩy nhu cầu quốc tế ở châu Âu, nhưng các thị trường quốc tế khác không có nhiều thay đổi so với tháng 6/2020. Nhu cầu hàng không toàn cầu tiếp tục được thúc đẩy chủ yếu bởi các thị trường nội địa, đặc biệt là Nga và Trung Quốc.

Báo cáo mới nhất của UNWTO về khách du lịch quốc tế trên phạm vi toàn cầu

3 kịch bản hồi phục

UNWTO cho rằng, nhu cầu đi du lịch giảm và niềm tin của người tiêu dùng sẽ tiếp tục tác động đến kết quả du lịch toàn cầu trong phần còn lại của năm 2020. Tháng 5/2020, UNWTO đã đưa ra ba kịch bản cho du lịch toàn cầu, trong đó dự báo số lượng khách du lịch quốc tế có thể giảm từ 58% đến 78% trong năm 2020. Thực tế cho đến tháng 8/2020, lượng khách quốc tế giảm xuống gần 70% trong điều kiện 115 điểm đến (53% tổng số điểm UNWTO: Số lượng khách du lịch quốc tế giảm 65% trong nửa đầu năm 2020 đến trên toàn thế giới) đã nới lỏng các hạn chế đi lại đối với du lịch quốc tế. Trong khi sự phục hồi của du lịch quốc tế vẫn còn chậm, nhu cầu đối với du lịch nội địa đang tăng lên ở nhiều thị trường lớn như Trung Quốc, nơi công suất hàng không trong tháng 7/2020 đã tăng trở lại khoảng 90% so với năm 2019. Tại Nga, công suất hàng không cũng được cải thiện bởi lượng du lịch nội địa tăng.

Theo nghiên cứu và tính toán của UNWTO dựa trên giả định về việc dỡ bỏ dần các hạn chế đi lại, sự ra đời của vắc xin hoặc phương pháp điều trị mới và sự tin tưởng trở lại của khách du lịch cũng như sự cải thiện về môi trường kinh tế, ngành Du lịch toàn cầu sẽ cần từ 2 đến 4 năm để có thể đạt được số lượng khách du lịch quốc tế của năm 2019. Trong đó, tỷ lệ cải thiện niềm tin của du khách và việc dỡ bỏ dần hạn chế đi lại sẽ được kỳ vọng hỗ trợ cho sự phục hồi du lịch quốc tế nhưng tốc độ phục hồi còn phụ thuộc vào “sức khỏe” của nền kinh tế toàn cầu. UNWTO đưa ra 3 kịch bản phục hồi: khả quan nhất là phải mất 2,5 năm (kể từ cuối năm 2020 đến giữa năm 2023), sau 3 năm (cuối năm 2023) và chậm nhất là sau 4 năm (đến cuối năm 2024), du lịch toàn cầu mới đạt được mức tăng trưởng của năm 2019. “Sự phục hồi dự kiến nêu trên là hệ quả của nhu cầu bị dồn nén và nhiều tháng đóng cửa biên giới và cấm đi lại”, UNWTO nhấn mạnh.

Lịch sử đã cho thấy, phải mất 11 tháng để lượng khách quốc tế lấy lại mức trước khủng hoảng sau đại dịch SARS năm 2003, 14 tháng sau cuộc tấn công ngày 11/9/2001 và 19 tháng sau cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2009. Ở những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất, phải mất từ 01 đến 3,5 năm, lượng khách mới có thể quay trở lại mức trước các cuộc khủng hoảng tương ứng.

Tổng Thư ký UNWTO Zurab Pololikashvili khẳng định, “số liệu mới nhất của UNWTO cho thấy tác động sâu sắc mà đại dịch COVID-19 đang gây ra đối với Du lịch, một lĩnh vực mà hàng triệu người phụ thuộc vào. Tới thời điểm hiện tại, du lịch an toàn và có trách nhiệm đang được khởi động ở nhiều nơi trên thế giới. Sự phối hợp hành động giữa các chính phủ và khu vực tư nhân là chìa khóa để đưa du lịch toàn cầu tăng trưởng trở lại”.

Lê Hải tổng hợp