Kỳ 2: Tranh cãi đúng sai, trách nhiệm thuộc về ai?

Đã 5 tháng qua dự án được đầu tư với tổng mức đầu tư 10.000 tỷ đồng để “giải quyết ngập do triều khu vực TP.HCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu - giai đoạn 1” bị ngưng trệ khiến dự luận hết sức bức xúc trong khi người dân luôn sống trong cảnh vật vã khi triều cường dâng lên cùng mưa lớn kéo dài. Trong khi đó, bên Tư vấn Giám sát (TVGS) lại đưa ra những thông tin cho rằng Công ty BT Trung Nam 1547 làm sai thay thế vật liệu thép G7 bằng thép Trung Quốc.

TS Nguyễn Bách Phúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Khoa học công nghệ & quản lý TP.HCM (HASCON), Viện trưởng Viện Điện - Điện tử - Tin học (EEI)

Liên quan đến sự việc này PV Báo Du lịch đã có trao đổi với TS Nguyễn Bách Phúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Khoa học công nghệ & quản lý TP.HCM (HASCON), Viện trưởng Viện Điện - Điện tử - Tin học (EEI) để làm rõ cho vai trò và trách nhiệm của TVGS trong sự việc này.

PV: Thưa TS, là nhà khoa học, có nhiều năm kinh nghiệm về vấn đề này, ông đánh giá như thế nào về việc đơn vị TVGS “tuýt còi” việc thi công dự án chống ngập có số vốn khủng 10.000 tỷ đồng?

TS Nguyễn Bách Phúc: Công ty giám sát thực hiện hợp đồng dự án hay quen gọi là giám sát thi công (viết tắt là TVGS) làm như thế là hoàn toàn đúng. Bởi vì là theo Luật Xây dựng và Luật Đầu tư, thì tổ chức tư vấn giám sát có trách nhiệm giám sát quá trình thi công của đơn vị thi công (Công ty Trung Nam), nhằm xác định thi công có đúng với thiết kế hay không. Nếu thấy thi công sai thiết kế, dù sai rất nhỏ, TVGS phải lập tức thông báo cho đơn vị thi công, không ký vào biên bản giám sát, và phải báo cáo cho chủ đầu tư, ở đây chủ đầu tư là UBND thành phố, đó là trách nhiệm, là luật pháp.

Trong khi đó, Công ty Trung Nam lại thay thép tiêu chuẩn châu Âu (G7), theo thiết kế, bằng thép tiêu chuẩn Trung Quốc. Do

đó, Công ty TVGS “tuýt còi” là đúng. Đồng thời báo cáo vụ việc với chủ đầu tư là trách nhiệm của họ. Phải nói thêm rằng, chủ đầu tư ở đây là UBND TP.HCM, chứ không phải là Công ty Trung Nam như các phương tiện thông tin truyền thông nêu trong thời gian qua. Thực chất công ty Trung Nam chỉ là doanh nghiệp đã ký hợp đồng thực hiện dự án với thành phố (viết tắt là doanh nghiệp dự án) mà thôi. Trong quan mối quan hệ giữa doanh nghiệp dự án với TVGS thì nó (doanh nghiệp dự án) tương đương với đơn vị thi công.

Về nguyên tắc, Công ty Trung Nam phải làm đúng theo thiết kế đã được chủ đầu tư phê duyệt. Bây giờ họ lại làm sai thiết kế, thì đương nhiên đơn vị TVGS sẽ không thể đồng tình. Công ty Trung Nam đã thay thiết kế, thay thép khác, và phân trần rằng, thép Trung Quốc nhưng lại tốt hơn loại thép theo thiết kế tiêu chuẩn của G7. Như vậy, Công ty Trung Nam đã làm bậy, lại còn nói bậy, vì theo luật pháp, đơn vị thi công phải làm đúng như thiết kế.

PV: TS có thể phân tích rõ hơn, đặc biệt là về quy trình thay đổi trong thiết kế công trình?

TS Nguyễn Bách Phúc: Nếu bên thi công vì những lý do nào đó, thấy cần phải thay đổi thiết kế, thì trước hết, phải báo cáo với chủ đầu tư. Lúc đó, UBND TP sẽ yêu cầu đơn vị thiết TP. HCM: Dự án chống ngập 10.000 tỷ “đắp chiếu” trồng cây gì, nuôi con gì, làm sao có khả năng phê duyệt thiết kế kỹ thuật cho công trình gần 10.000 tỷ. Do đó, Trung Nam cãi như thế là hoàn toàn sai. PV: Một số ý kiến cho rằng, việc ngân hàng không giải ngân cho dự án để tiếp tục thi công là sai.

Ý kiến chuyên gia về vấn đề này như thế nào?

TS Nguyễn Bách Phúc: Việc ngân hàng không giải ngân cho dự án là hoàn toàn đúng, chứ không sai như một số thông tin tranh luận. Theo luật thì ngân hàng chỉ giải ngân khi công trình được xác nhận làm đúng tiến độ, đúng thiết kế, Ngân hàng giải ngân (cấp tiền) từng bước. Bước nào hoàn thành thì được giải ngân. Tuy nhiên, tại dự án này, đơn vị tư vấn giám sát không ký xác nhận thì đồng nghĩa với việc, công trình này chưa hoàn thành theo thiết kế, theo tiến độ, do đó, việc giải ngân cho bước sau là không có. Do đó, nói ngân hàng không chịu giải ngân là thiếu căn cứ, không có cơ sở.

Đơn vị thi công thay đổi thiết kế công trình bằng việc sử dụng thép tiêu chuẩn Trung Quốc thay cho thép tiêu chuẩn G7

PV: Việc đơn vị TVGS không đến họp và các bên phản ứng như vậy là có đúng hay không thưa TS?

TS Nguyễn Bách Phúc: Tại sao đơn vị này lại không đến họp?. Theo như thông tin mà các phương tiện truyền thông cho biết thì nhân viên của đơn vị TVGS đến hiện trường bị de doạ, mất an toàn. Tuy nhiên, đây chỉ là phát ngôn của đơn vị TVGS, do đó, phải xác minh thông tin này.

PV: Nếu đây là sự thật thì ai là người có trách nhiệm giải quyết?

TS Nguyễn Bách Phúc Đương nhiên, đó là chủ đầu tư, họ phải vào cuộc xác minh điều đó có đúng hay không. Lúc đó, chủ đầu tư sẽ chỉ đạo cho các bộ phận, cơ quan chức năng có thẩm quyền (như công an) điều tra, xử lý vấn đề này. Phải tiến hành xác minh được sự thật như thế nào thì mới biết được ai đúng, ai sai?

Tuy nhiên, chủ đầu tư chưa xác minh, chưa có bất cứ động thái nào tiến tới xác minh, nhưng lại nói rằng, đơn vị TVGS không chịu đến họp với các bên liên quan. Đồng thời, kết luận họ bỏ họp.

Cảm ơn TS!

PHONG VÂN - PHƯỚC QUANG