Lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ trong dịp đầu năm là một trong những ngày hội văn hóa đặc sắc của Lạng Sơn. Đây là dịp để nhân dân các dân tộc Lạng Sơn gặp gỡ, tụ hội vui chơi, ca hát, thực hiện những nghi lễ cầu cúng, mong đạt những ước vọng về một cuộc sống tốt đẹp may mắn cho một năm mới no đủ, hạnh phúc.

Lễ hội nhằm tôn vinh, tưởng nhớ các vị khai quốc công thần hiển thánh

Hằng năm, từ ngày 22 đến hết ngày 27 tháng Giêng, người dân Lạng Sơn và du khách thập phương lại nô nức trẩy hội đền Kỳ Cùng (thờ quan Tuần Tranh) và đền Tả Phủ (thờ Thân Công Tài). Nhưng thực ra, không khí ngày hội đã có thể nhận thấy ngay từ sau rằm tháng Giêng. Từ ngày 16 trở đi, trong đền Kỳ Cùng - Tả Phủ đèn nến được thắp sáng trưng, khói hương nghi ngút suốt ngày đêm. Trong những ngày này, người dân nơi đây tổ chức đón rước thổ công, thần thánh ở các đền miếu lân cận về dự hội.

Sáng ngày 22 tháng Giêng, sau khi khai mạc lễ hội, đoàn kiệu trang hoàng rực rỡ rước thần đền Tả Phủ đến đền Kỳ Cùng về dự hội. Sau khi làm lễ đón rước, đúng giờ Ngọ, đoàn kiệu rước thần đền Kỳ Cùng quay về đền Tả Phủ. Những người tham gia rước kiệu là thanh niên trai tráng mặc trang phục lộng lẫy gọi là “Đồng Nam”. Một tốp thiếu niên mặc đồng phục gọi là “Đồng Tử” khiêng đỉnh hương trầm, có đội múa rồng, múa sư tử vây xung quanh.

Đoàn rước đi vòng qua các dãy phố, cứ đến ngã ba, ngã tư lại thực hiện động tác quay vòng, thu hút sự quan tâm của du khách. Khi kiệu quay vòng, pháo hoa được bắn tưng bừng tạo nên một sự náo nức trong không gian lễ hội. Tiết mục kết thúc màn rước kiệu cũng chính là thời khắc được trông đợi nhất là khi kiệu quan đi qua, người dân địa phương và khách thập phương chen nhau chui qua kiệu để mong được may mắn trong năm mới. Các gia đình dọc hai bên đường có đoàn rước kiệu đi qua đều chuẩn bị sẵn mâm lễ cầu tài, cầu lộc, cầu an. Nhiều gia đình còn quay lợn, mời bạn bè đến chơi đón đoàn rước, cầu mong một năm mới mưa thuận gió hòa, gia đình an khang thịnh vượng.

Bà Đỗ Thúy Nga, Hội liên gia Dốc Đồn (phường Hoàng Văn Thụ, TP Lạng Sơn) cho biết: “Lễ vật của các cô bao giờ cũng phải có lợn quay, hoa quả, rượu, bánh dày gấc, có một mâm vàng sớ để cầu bình an. Qua lễ hội này vừa là tín ngưỡng, vừa là đoàn kết khu phố với nhau, để cùng vui vẻ với nhau trong ngày sau ngày Tết, cầu mong một năm mới làm ăn phát đạt”.

Tiếng trống, tiếng chiêng rộn rã, náo nức, cả khu phố rộn ràng trong không khí lễ hội suốt nhiều ngày liền. Việc tổ chức lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ năm nay được tổ chức quy củ, đảm bảo an toàn giao thông trên các tuyến phố. Bên cạnh lễ rước kiệu, các hoạt động thi đấu thể thao, hát sli, hát lượn… Không khí sôi nổi, tươi vui của mùa trẩy hội thu hút rất đông du khách thập phương tới tham gia, chiêm bái.

Lễ hội đền Kỳ Cùng trong dịp đầu năm là một trong những ngày hội văn hóa đặc sắc của Xứ Lạng. Đây là dịp để nhân dân các dân tộc Xứ Lạng gặp gỡ tụ hội vui chơi, ca hát, thực hiện những nghi lễ cầu cúng, mong đạt những ước vọng về một cuộc sống tốt đẹp may mắn cho một năm mới no đủ, hạnh phúc. Qua lễ hội này, những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc nhất của Xứ Lạng được thể hiện một cách sống động. Lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ trở thành điểm đến hấp dẫn của nhân dân trong tỉnh và khách thập phương dịp đầu năm.

Từ năm 2016, Lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia

Nhật Minh