Trong các loại rau mầm, phổ biến nhất là mầm đỗ xanh (còn gọi là giá). Thứ đến là mầm cải non. Thế nhưng mầm lạc (đậu phộng) lại là món ăn đặc hữu mà ít người được thưởng thức.

Lại nói về giá, có thể chế biến thành nhiều món ăn. Giá có thể làm rau ăn sống, muối chua, xào, ăn kèm các món bún, mỳ, phở… Thậm chí ở Đà Nẵng quê tôi, giá được muối chua lên, làm thành rau gia vị cho món canh chua thì tuyệt hảo. Mầm cải non thì phù hợp làm nộm và rau sống ăn kèm món mỳ Quảng nổi tiếng. Mầm lạc tuy ít người được thưởng thức nên không phổ biến, nhưng cũng có thể chế biến được nhiều món lạ miệng, có thể xào tươi, nấu canh, thậm chí là muối chua như giá…

Trên thực tế, năng suất lạc dù có cao đến đâu thì cũng không thể cho ra nhiều hạt như cải và đỗ xanh. Chính vì vậy, thường thì người ta chỉ làm mầm đỗ xanh, rau cải để ăn, ít ai làm mầm lạc để ăn, quá tốn kém và lãng phí. Vì lẽ đó, mầm lạc thường chỉ có sau vụ thu hoạch một thời gian ngắn, chủ yếu ở những rẫy lạc đã thu hoạch và được người dân tận thu về cải thiện bữa ăn. Tôi còn nhớ ngày bé theo ông nội đi câu qua những rẫy lạc đã thu hoạch, thỉnh thoảng vẫn mót được một ít về cải thiện.

Thông thường, những rẫy lạc sau khi thu hoạch vài ngày, nếu gặp trận mưa rào mà người dân chưa làm đất trồng cây khác thì sẽ xuất hiện mầm lạc. Những hạt lạc còn sót lại trong đất sẽ nảy mầm trắng phau, nhô ra khỏi đất; khoảng 2 đến 3 ngày sau trận mưa là mầm lạc rộ lên nhiều nhất. Lúc này ra rẫy lạc, chỉ cần tinh mắt và chịu khó nhìn sẽ có thể kiếm được một bữa mầm lạc kha khá để cải thiện. Việc mót mầm lạc không khó lắm, chỉ cần nhẹ tay để đỡ bị gãy; đôi lúc gặp 3-4 mầm một chỗ thì thật là thích thú.

Chế biến mầm lạc khá đơn giản, mầm lạc rửa sạch cát là có thể ăn. Có thể xào tươi, xào với thịt lợn, thịt bò; có thể nấu canh hoặc chần qua nước sôi như kiểu giá chần rồi chấm mắm ớt tỏi. Mầm lạc cho vào bát to hoặc nồi con, rắc vài hạt muối, đổ ít nước và nén lại cho mầm lạc ngập trong nước, để hai đến ba hôm là sẽ có món mầm lạc muối chua ăn đậm đà. Mầm lạc muối chua cũng có thể ăn ngay hoặc xào lên, xào kèm thịt lợn hoặc tóp mỡ. Nhìn mầm lạc trắng ngà, mập mạp thật bắt mắt; mầm lạc muối chua xào thậm chí có thể trở thành món đưa cơm nhất bữa ăn.

Thanh Minh